1
دانشیار گروه ادیان و عرفان، واحد خرم آباد. دانشگاه آزاد اسلامی خرم آباد. ایران (نویسنده مسئول)
2
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه لرستان
چکیده
در این نوشتار به بررسی جایگاه عنصر نور در قرآن، برهان و عرفان پرداختهایم. این مقاله مشتمل بر سه بخش تقسیم است. ابتدا نور از دیدگاه قرآن و مفسرین مورد بررسی قرار میگیرد. در بخش دوم دیدگاههای فلاسفه در بارهی نور بیان میشود و در بخش سوم عنصر نور در آثار عرفای بزرگ بررسی شده است. سرانجام به مقایسه این دیدگاهها و وجوه اشتراک و افتراق آنها خواهیم پرداخت. در نخستین بخش، معانی و کاربردهای نور در آیات مختلف قرآن ذکر شده و پس از آن تئوری نور از دیدگاه امام صادق (ع) و سپس تفسیر آیه 35 نور در تفاسیری همچون البرهان فی تفسیر القرآن، الصافی، جوامع الجامع، المیزان و کشاف نقل شده است. بخش دوم شامل مقایسه دیدگاههای فلاسفه بزرگ اسلامی از جمله سهروردی، ابن سینا، ملاصدرا و امام محمد غزالی و تعاریف و دیدگاههای آنها در اقسام نور میباشد. بخش سوم به تبیین دیدگاه عرفای مشهوری چون ابنعربی، شبستری، عینالقضات همدانی، قشیری و مولوی بلخی پیرامون نور اختصاص یافته است. نتیجه کار نشان میدهد که منظور از نور در آیه 35 سوره نور از باب مجاز و تشبیه نیست؛ بلکه واقعیت است و نور دارای مراتبی است که ذات باری تعالی کاملترین مصداق نور میباشد و هر موجودی به وسیله او موجود میشود.
)